စိန္ေခၚသံေတြၾကားက ၂၀၁၂ အာရွ

၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ အာရွတိုက္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္သည္ အာရွတိုက္ အတြက္ ရင္ခုန္ဖြယ္ရာ၊ စိတ္တက္ ၾကြဖြယ္ရာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့စီးပြားေရး နာလန္ထူလာေရး တြင္ အာရွတိုက္သည္ အဓိက ေန ရာမွ ပါဝင္လ်က္ရွိသည္။ စက္မႈ ႏိုင္ငံႀကီး မ်ား၏ စီးပြားေရး ဆုတ္ ဆိုင္းေနခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ ႏွင့္တကြ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ စီး ပြားေရးသည္ ပုံမွန္တိုးတက္ ေန သည္။ အာရွအစိုးရမ်ားသည္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈအတြက္လုံးပန္း ေနရသည့္ အခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရးက တေမွာင့္ျဖစ္ေနသည္။ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေန တိုင္းျပည္တိုင္း၏ အဓိက အ ေရးႀကီးဆုံးမွာ စီးပြားေရးတိုးတက္ မႈဟု ဆိုလင့္ကစား အခြင့္သာေသာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနသည္ စီးပြား ေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္ မရွိ မျဖစ္ လိုအပ္သည္။ ဂ်ာမန္ျပည္ တြင္း ႏိုင္ငံေရးသည္ ဥေရာပသမဂၢ ၏ အဆုံးအျဖတ္မ်ားကို ၾသဇာ သက္ေရာက္လ်က္ရွိသည္မွာ ထင္ ရွားေသာ သာဓကတစ္ခုျဖစ္သည္။ အာရွတိုက္သည္ ဥေရာပ မဟုတ္ ေသာ္လည္း ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္တြင္ စီးပြား ေရးတိုးတက္မႈသည္ အာရွႏိုင္ငံမ်ား ၏ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးအေပၚမ်ား စြာတည္ မွီေနသည္။ ေရြးေကာက္ ပဲြရလဒ္ႏွင့္ေခါင္းေဆာင္အေျပာင္း အလဲမ်ားသည္ အာရွႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရး အေပၚ သက္ေရာက္မႈ မ်ားစြာရွိေပလိမ့္မည္။ အေမရိကန္၊ ေတာင္ကိုရီး ယားႏွင့္ ထိုင္ဝမ္တြင္ ေခါင္းေဆာင္ ေလာင္းမ်ားသည္ သူတို႔၏ မတူ ကဲြျပားေသာ ေပၚလစီမ်ားကို လူထုထံ ခ်ျပေနၾကသည္။ သူတို႕သည္ မတူညီေသာ ဦးစားေပးလုပ္ငန္း၊ ျခားနားေသာေပၚလစီမ်ားရွိေနၾက သည္။ ေျမာက္ကိုရီး ယားေခါင္း ေဆာင္ပိုင္း၏ အာဏာ ဆက္လက္ ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈ မ်ားသည္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ေစ ႏိုင္သည္။ထိုမၿငိမ္ သက္ မႈမ်ား သည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို႕ ဖိတ္ စင္က်လာႏိုင္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႕ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သက္ဆင္ရွင္နာ ဝပ္ ျပည္ေတာ္ျပန္ ရန္ ျပဴတစ္ျပဴတစ္ လုပ္ေနျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ကို ေယာက္ယက္ခတ္ေစသည္။ ထို ေယာက္ယက္ခတ္မႈမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ဆူပူမႈ မ်ားျဖစ္လာသည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား တြင္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားရွိေနသည္။ အင္ဒိုနီးရွားတြင္ ဂိုလ္ကာပါတီ အာဏာျပန္ရလာမည္ဆိုပါက လက္ရွိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေန ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အရွိန္ ေႏွးသြားႏိုင္ သည္။ စီးပြားေရး အတက္အက် ဥေရာပတြင္ စီးပြားေရး ဆုတ္ ဆိုင္းၿပီး ၊ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရး မွာ ေႏွးေကြးေလးလံေနခ်ိန္တြင္ အာရွစီးပြားေရးသည္ ပုံမွန္ တိုး တက္ေနခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ ဒီ ဇင္ဘာလတြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ စီး ပြားေရးကိန္းဂဏန္းမ်ားက အာရွ၏ စီးပြားေရးကို အတက္ဘက္သို႔ ညႊန္ ျပလ်က္ရွိေသာ္လည္း ပို႕ကုန္အမွီ ျပဳ အာရွႏိုင္ငံမ်ားသည္ စိန္ေခၚမႈ အသစ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ရဖြယ္ရွိေန သည္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ႏွင့္ ဥေရာပတြင္ စီးပြားေရး ဆုတ္ ဆိုင္းမႈသည္ ဆက္လက္ ရွိေနဦး မည္ျဖစ္သျဖင့္ အာရွႏိုင္ငံ မ်ားသို႕ အရင္းအႏွီးစီးဝင္မႈ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ဘဏ္က သတိေပးထားသည္။ အ ေနာက္စီးပြားေရး အင္ပါရာႀကီးမ်ား စီးပြားေရးက်ဆင္းေနခ်ိန္တြင္အာရွ ၏ စီးပြားေရးဒိုင္ႏိုေဆာျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္၏ စီးပြားေရးသည္မ်ားစြာ အေရး ႀကီးေနသည္။ တ႐ုတ္၏ စီး ပြားေရးလည္း က်ဆင္းပါက တစ္ ကမၻာလုံး ကေမာက္ကမျဖစ္သြား ႏိုင္သည္။ တ႐ုတ္စီးပြားေရးသည္လည္း မာမာခ်ာခ်ာရွိလွသည္ေတာ့မဟုတ္။ ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးတြင္ မ်ားစြာ အေရးပါေနသည္။တ႐ုတ္၏စီးပြားေရး ကို အားလုံးက ဂ႐ုတစိုက္ ေစာင့္ ၾကည့္ေနရသည္။ တ႐ုတ္၏ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ ငါးႏွစ္ စီမံကိန္းသည္ ေႏွး ေကြးေနေသာ္လည္း ဟန္ခ်က္ညီ လ်က္ရွိသည္။ တ႐ုတ္ျပည္၏ စီး ပြားေရးအေျခခံေျပာင္းလဲမႈသည္ အခ်ိန္ယူဦး မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ပို႕ကုန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားအေပၚ မွီခိုေနရဆဲ ျဖစ္ သည္။ ပုံမွန္တိုးတက္ေစရန္ ဂ႐ု ထားေန ရသည့္အတြက္ တ႐ုတ္စီး ပြားေရး တိုးတက္မႈသည္ ေႏွးေကြး ေနရသည္။ လက္ရွိကမၻာ့စီးပြားေရး အေျခအေနသည္ တ႐ုတ္ျပည္၏ စီးပြားေရး အလ်င္အျမန္တိုးတက္ ရန္ လိုအပ္ေနသည္။ ကမၻာ႕စီးပြား ေရးျပန္လည္ခိုင္မာလာေစရန္တ႐ုတ္ ၏ေမာင္းႏွင္အား လိုအပ္ေနသည္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္ကိုရီး ယား၏စီးပြားေရးသည္ မေရမရာ ျဖစ္ေနသည္။ တ႐ုတ္၏ ဝယ္လို အားေပၚတြင္ လည္း ေတာင္ ကိုရီး ယားက တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း မွီေနရ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ တ႐ုတ္၏ တိုး တက္မႈႏႈန္းအနည္းငယ္က်ဆင္း႐ုံမွ် ႏွင့္ က်န္အာရွႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ ႐ိုက္ ခတ္လာမည္။ ဦးစားေပးကုန္သြယ္မႈစာခ်ဳပ္ Preferential Trade Agreement -PTA မ်ားသည္ အာရွတိုက္တြင္ တိုးပြားလာေနသည္။ အေမရိကန္ က ပစိဖိတ္မဟာမိတ္ျပဳမႈ Trans Pacific Partneship-TPP ထဲ တြင္ ပါဝင္လာျခင္းျဖင့္ အာရွတိုက္ အတြင္း တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္တစ္ႏိုင္ငံ စီးပြားဆက္ႏြယ္ေနမႈတြင္ အေမရိ ကန္က ဇာတ္ေဆာင္တစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ ပါလာသည္။ သို႕ေသာ္ အေမရိကန္သည္ သူ၏ကုန္သြယ္ ေရးႏွင့္ အလုပ္သမားစံမ်ားကို ဆဲြ သြင္းလာသျဖင့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ား လုပ္ရကိုင္ရ ခက္ကုန္သည္။ ဆုံး ျဖတ္ခ်က္ကို တူညီဆႏၵျဖင့္ ခ်မွတ္ ရန္ ခက္ခဲလာသည္။ တ႐ုတ္သည္ အစကတည္း က TPPအား သံသယမ်က္လုံး ျဖင့္ ၾကည့္ေနခဲ့သည္။ TPPသည္ တ႐ုတ္အား ဝိုင္းပတ္ခ်ဳပ္ကိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈဟုပီကင္းကျမင္ေနသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အာဆီယံ၊ ပါကစၥတန္၊ စင္ကာပူစသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဦး စားေပးကုန္သြယ္မႈ စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ ဆိုရန္ TPPကို တန္ျပန္ရန္ ႀကိဳး စားသည္။ အာရွတိုက္ကို အေမရိကန္၏ မဟာဗ်ဴဟာ အခ်က္အခ်ာ အျဖစ္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္စိတ္ကူး ရလာခဲ့သည္။ အေမရိကန္သည္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ရွိေနခဲ့ေသာ္ လည္း ယင္း၏ စီးပြားေရးအင္အား စု တစ္ရပ္အျဖစ္ အာရွတိုက္ ကို အသုံးမခ်ႏိုင္ခဲ့။ အာရွတိုက္၏ စီးပြား ေရးအရင္းအျမစ္မ်ားကို အသုံးခ် လ်က္ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရး နာလန္ထူေရး အတြက္ေဆာင္ရြက္ ရန္ စိတ္ကူးရွိလာသည္။ ခ်ည့္နဲ႕ေန ေသာ စီးပြားေရးေၾကာင့္ အေမရိ ကန္ႏွင့္ စီးပြားေရးအရပူးေပါင္းရန္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားက စိတ္ထက္သန္မႈ မရွိၾက။ အိႏိၵယ၏ တိုးတက္မႈ အိႏိၵယစီးပြားေရးသည္ မွန္မွန္ တိုးတက္ေနေသာ္လည္း ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ တိုးတက္မႈ ေႏွးေကြးလာ သည္။ အခြန္၊ ပင္စင္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အပိုင္းမ်ားတြင္ ေျပာင္းလဲမႈ မလုပ္ႏိုင္ဘဲ ဆုတ္ ဆိုင္းေနသည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အခ်င္းမ်ားေနမႈေၾကာင့္ ပါလီမန္ လုပ္ငန္းမ်ားတန္႕ေနသည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္သည္ မြမ္ဘိုင္းစေတာ့ အိတ္ ခ်ိန္း အတြက္ ဆိုးရြားေသာ ႏွစ္ျဖစ္ သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ရဲရဲ ဝံ့ဝံ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လို အပ္ေနသည္။ သို႕ေသာ္ ပါတီခ်င္း သေဘာထားကဲြျပားေနသည့္ အ တြက္အေကာင္အထည္ေပၚလာရန္ မျဖစ္ႏိုင္။ အိႏၵိယတြင္သာမက ဗီယက္ နမ္ႏွင့္အင္ဒိုနီးရွားတြင္ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးအရွိန္ေသေနသည္။ ဗီယက္ နမ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားရင္း ႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ထိန္းေက်ာင္းေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရး ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲေရးတို႕ရပ္တန္႕ေနသည္။ တ႐ုတ္ျပည္၏ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး သည္ လည္းေျခကုန္လက္ပန္းက်သြားၿပီ ဟုေျပာၾကသည္။ တစ္ဖက္တြင္ ျပဳ ျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို မလိုလား သည့္ အင္အားစု မ်ားက ေတာင့္ခံ ေနသည္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး က်င့္သုံးမႈအေပၚ အျမင္မတူသူ မ်ား တိုးပြားလာသည့္ အတြက္ အစိုးရသည္ သတိႀကီးစြာထားေန ရသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို တစ္ ရွိန္ထိုး မလုပ္ေတာ့ဘဲ ျဖည္းျဖည္း ခ်င္း ခ်ီတက္ေနရသည္။ အာဆီယံႏွင့္ ျမန္မာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္မွန္ေသာ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္ေပၚေနၿပီေလာဆို သည့္ ေမးခြန္းကို လူတိုင္းေမးၾက သည္။ ျမန္မာ ၏ ေျပာင္းလဲလာမႈ အေပၚ အာဆီယံ၏ အျမင္သည္ မည္သို႕ရွိမည္နည္းဆိုသည့္ ေမး ခြန္းသည္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ပင္။ အာ ဆီယံသည္တ႐ုတ္ႏွင့္ဂ်ပန္အၾကား ခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွ်ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ကိုစိုးရိမ္စိတ္ျဖင့္ ဗီယက္နမ္ စစ္အၿပီး တြင္ အာဆီယံသည္ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈတက္သုတ္႐ိုက္ ခဲ့ရသည္။ အာဆီယံ ဆယ္ႏိုင္ငံ ေပါင္းစည္း အင္အားျဖင့္ တ႐ုတ္ ကိုခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညႇိႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထား သည္။ သို႕ရာတြင္ ေနာက္ ပိုင္း တြင္ အဖဲြ႕ ဝင္ျဖစ္လာသည့္ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕သည္ အာဆီယံ၏ ရပ္တည္ခ်က္ အခ်ိဳ႕ ကို ဖီလာ ကန္႕ လန္႕ လုပ္လာသည္။ ဆယ္ႏိုင္ငံ တစ္သံတည္းထြက္ဖို႕ဆို သည္မွာ မလြယ္ကူေသးေပ။ အထူး သျဖင့္ ေတာင္ တ႐ုတ္ပင္လယ္ အ ျငင္းပြားမႈ အတြက္ အာဆီယံဘုံရပ္ တည္ခ်က္ ေပၚထြက္လာရန္ပင္ ခက္ခဲေနသည္။ တ႐ုတ္အေနအထား တ႐ုတ္အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံျခား အရန္ေငြ ေဒၚလာသန္းေပါင္း သုံး ေသာင္းကို ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။ တ ႐ုတ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ယင္းတို႕ လက္ထဲတြင္ကိုင္ထားေသာေဒၚလာ ဘီလ်ံခ်ီသည့္ေငြမ်ားကို ဥေရာပ ႏွင့္ အေမရိကန္တြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ ႏိုင္ရန္ အကြက္ အကြင္းရွာေနသည္။ တ႐ုတ္ေငြတန္ဖိုးျမႇင့္ေပးရန္ Óဏ ပစၥည္းဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို အတိ အက် လိုက္နာရန္ အေနာက္ႏိုင္ငံ မ်ားက ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္ ကို ဖိအားပိုမိုေပးလိမ့္မည္။ တ႐ုတ္ ဘက္ကလည္း အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အခြင့္ အလမ္းမ်ား ပိုမိုေပးရန္ ေတာင္းဆို လိမ့္မည္။ တ႐ုတ္တို႕က ေငြေၾကး ေစ်းကြက္တြင္လည္းေကာင္း၊ ေကာ္ ပိုေရးရွင္းႀကီးမ်ားကို ဝယ္ယူရာတြင္ လည္းေကာင္းျမဳပ္ႏွံလိုသည္။ အ ေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကမူ သဘာဝ ပတ္ ဝန္းက်င္ကို အေထာက္ အကူျပဳ ေသာ၊ အလုပ္အကိုင္မ်ားဖန္တီးေပး ေသာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ ေစလိုသည္။ ထိုကိစၥကို ဥေရာပ ပါ လီမန္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ တို႕တြင္ အျပင္းအထန္ ေဆြးေႏြး စရာျဖစ္ေနသည္။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္က အေမရိကန္တြင္ ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈ တန္ဖိုး ေဒၚလာေျခာက္ဘီလ်ံနီးပါး ရွိသည္။ အေမရိကန္က တ႐ုတ္ ျပည္တြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမွာေဒၚလာ ဘီလ်ံငါးဆယ္ျဖစ္သည္။ ျပည္ပမွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားေၾကာင့္ အေမရိ ကန္တြင္ အလုပ္ အကိုင္သစ္ ၅.၆ သန္းေပၚထြန္းခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမွ အလုပ္အကိုင္သစ္ ေပါင္းႏွစ္သန္းေက်ာ္ေပၚထြန္းခဲ့သည္။ တ႐ုတ္၏ဖိအားေၾကာင့္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ မႈ ပိုမိုလာဖြယ္သည္။ယင္းသို႕ အာရွႏိုင္ငံမ်ားက တ႐ုတ္၏ မဟာ ဗ်ဴဟာေျမာက္ ဖိအားကို အေမရိ ကန္ျဖင့္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာညႇိျခင္း သည္ ေရရွည္တြင္ ျဖစ္ႏိုင္ ပါမည္လားဟု ေမးစရာရွိလာသည္။ အေမရိကန္ သည္ ေဒသတြင္း ျဖန္႕က်က္ခ်ထား ေသာ စစ္အင္အားျဖင့္ စစ္ေရးခ်ိန္ ခြင္လွ်ာ ညႇိေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္ လည္း ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏွင့္ စီးပြားေရးအရ နက္႐ႈိင္း စြာ ပတ္သက္ေနရသည္။ တ႐ုတ္ ဘက္သို႕လည္းၾကည့္ေပးေနရသည့္ အေနအထားျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးတို႕ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္ေရးႏွင့္ စီးပြား ေရးတို႔အၾကားအာရွ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ထိန္းကစားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ေစ်းကြက္ပဋိပကၡ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား ကာကြယ္မႈ အရွိန္အဟုန္သည္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ တြင္ ပိုမို ျမင့္မားလာႏိုင္သည္။ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား ကာကြယ္မႈ ကို ေျဖ ေလ်ာ့ေပးေနသည့္ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ ေရးအဖဲြ႕၏ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အေမ ရိကန္ႏွင့္တ႐ုတ္တို႕က လိုလိုလား လားျဖစ္လာ သည္။ယင္းတို႕အခ်င္း ခ်င္းျပင္ပတြင္ အျငင္းပြားေနသည္ ထက္၊ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႕၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္သာ မွ်တသည္ ကို လက္ခံလာသည္။ အေမရိ ကန္-တ႐ုတ္ကုန္သြယ္ေရး အျငင္း ပြားမႈမ်ားသည္ မွ်ေျခတြင္ ရွိလာ သည့္အတြက္ အေမရိကန္ဘက္က ဥာဏပစၥည္း အကာအကြယ္ေပး ေရး၊ ယြမ္တန္ဖိုးနည္းလြန္းေနျခင္း၊ အင္တာနက္အေပၚအကန္႕အသတ္ မ်ား လုပ္ထားျခင္းစသည့္ တ႐ုတ္ အားနည္းေနသည့္ အပိုင္းမ်ားကို ပစ္မွတ္ထား ဦးတည္လာသည္။ အာရွတိုက္မွ စံနမူနာ လက္ရွိ ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ ကမၻာ႕ စီးပြားေရးအေျခအေနအရ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးပုံစံ သည္ စိတ္မခ်ရေသာ၊ တသမတ္ တည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အာမ မခံႏိုင္ ေသာပုံစံျဖစ္သည္ကို ျမင္ေတြ႕ၾကရ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အေနာက္စီးပြား ေရးပုံစံသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံ မ်ားက စံနမူနာျပဳထိုက္သည့္ပုံစံမဟုတ္ေပ။ အိႏၵိယ၏သတင္းအခ်က္အလက္ နည္းပညာဝန္ေဆာင္မႈသည္ အတု ယူဖြယ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဂါနာ၊ ကင္ ညာ၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားတို႕က ပုံတူကူး ေဆာင္ရြက္ေနသည္မွာ ေအာင္ျမင္ ေနေၾကာင္း ကမၻာ့ဘဏ္ ဥကၠဌ ေရာ ဘတ္ဇိုးလစ္က ေျပာဆိုသည္။ စင္ကာပူ၏ပြင့္လင္းေသာ ေစ်း ကြက္စနစ္၊ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ ေရး၊ အေျခ အေနႏွင့္ အညီ ေျပာင္း လဲႏိုင္ေသာ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ မ်ားတို႕သည္လည္း အတုယူဖြယ္ ျဖစ္သည္ဟု သူကေျပာသည္။ ပါကစၥတန္၊ အာဖဂန္ႏွင့္ ဗဟို အာရွေဒသတို႕တြင္ ျဖစ္ပြား ေနေသာ ေသြးထြက္သံယိုမႈမ်ား ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရန္ အ လားအလာမရွိေပ။ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးမတည္ ၿငိမ္မႈတို႕သည္ သတင္းစာထိပ္စည္း သတင္း၏ေနရာကို ဆက္ယူထား လိမ့္မည္။ သို႕ရာတြင္ မက္ခ႐ို စီး ပြားေရး ႏွင့္ စီးပြားေရး အေျခခံမ်ား ကို ခိုင္မာေစမည္ဆိုပါက အထိုက္ အေလ်ာက္ တိုးတက္လာႏိုင္သည္။ ဗဟိုအာရွေဒသသည္ ကုန္းတြင္း ပိတ္ ျဖစ္ေနသည့္ အျပင္ ည့ံဖ်င္း သည့္ စီးပြားေရး မူဝါဒတို႕ေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳး မႈႏွင့္အလွမ္းေဝးေနရသည္။ ဗဟို အာရွေဒသႏိုင္ငံမ်ားသည္ ျပင္ပႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သည္ ထက္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနၾကသည္။ သို႕ ေသာ္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြ ေၾကးအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏အကူအညီ ကို အျပည့္အဝ ရယူႏိုင္ မည္ဆိုပါ က တိုးတက္မႈရွိလာႏိုင္သည္။ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ၏ အလား အလာသည္ အေတာ္ပင္ ေကာင္း မြန္ေသာ္လည္း အားထားေလာက္ သည့္ စီးပြားေရးမဟာဗ်ဴဟာ မရွိ ျဖစ္ေနသည္။ ပါကစၥတန္၏ ေႂကြး ၿမီႏွင့္ဂ်ီဒီပီအခ်ိဳးသည္ ၂ဝ၁ဝခုႏွစ္ တြင္ ေျခာက္ဆယ္ရာႏႈန္း ေက်ာ္ လြန္သြားသည္။ အတိုးေပးရန္ တာ ဝန္ရွိေနျခင္း၊ ေငြေဖာင္းပြႏႈန္းမွာ ဆယ္ဂဏန္းေက်ာ္ေနျခင္း၊ လိုေငြ ျပျခင္း၊ ႐ူပီးတန္ဖိုးက်ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ကုန္ ထက္သြင္းကုန္ကမ်ားေန ျခင္းတို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအေျခ အေနသည္ ဆိုးရြားလာႏိုင္သည္။ အနာဂတ္ေဟာကိန္း အာရွေဒသတြင္ စီးပြားေရး အခက္အခဲမ်ားရွိေနေစကာမူ အ နာဂတ္ကမၻာ႕စီးပြားေရး၏ေမာင္းႏွင္ အားျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု ပညာရွင္ မ်ားကေဟာကိန္းထုတ္ေနၾကသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း အေရွ႕အာရွႏွင့္ပစိဖိတ္ ေဒသ အ တြင္း ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တစ္ေန႕ လွ်င္ ဝင္ေငြ ၁.၂၅ ေဒၚလာျဖင့္ အသက္ရွင္ေနၾကသူ ၅၅ ရာႏွဳန္း မွ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ ၁၇ ရာႏႈန္း သို႕ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့သည္။ ေနာင္လာ မည့္ ေျခာက္ႏွစ္တြင္ ေနာက္ထပ္ ဆယ္ရာႏႈန္းက်ဆင္းလာႏိုင္သည္။ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ မႈ ျမင့္တက္ လာသည္ႏွင့္အမွ်ကမၻာ့စီးပြားေရး တြင္ အာရွေဒသသည္ အထင္ကရ ပါဝင္လာလိမ့္မည္ဟုကမၻာ့ေငြေၾကး ရန္ပုံေငြ အဖဲြ႕IM ၏အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေဒသဌာနမွဴးအႏြတ္ဆင္းက ဆိုသည္။ ၂ဝ၃ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ အာရွတိုက္၏ စီးပြားေရးသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပႏွစ္ခုေပါင္း ထက္ ႀကီးမားလာ လိမ့္မည္ဟု ေဟာကိန္းထုတ္သည္မ်ားလည္းရွိ သည္။ လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ား အ တြင္း တ႐ုတ္ ႏွင့္ အိႏၵိယစားသုံးသူ တို႕၏ ဝယ္ႏိုင္အားသည္ အေမရိ ကန္နီးပါးရွိလာလိမ့္မည္ဟု မစၥတာ ဆင္းက ဆိုသည္။တ႐ုတ္၏ ဖြံ႕ၿဖိဳး မႈႏႈန္းသည္ အာရွက်ားမ်ား တိုးတက္ စဥ္အခါကတိုးတက္သည့္ႏႈန္းထက္ ပိုလြန္ေနသည္။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ လူဦးေရ တိုးပြားလာေနသည္ႏွင့္ အမွ်ၿမိဳ႕ျပမ်ား သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕သူ ဦး ေရမ်ားျပားလာေနသည္။ ယင္း ျဖစ္ စဥ္သည္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈကို ႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာ အေထာက္ အကူျပဳေန မည္ျဖစ္သည္။ ကမၻာ႕စီးပြားေရး ဆုတ္ဆိုင္းမွဳ သည္ ျပည္ပကုန္သြယ္မႈအေပၚ မွီခိုလြန္းသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ ရသည္။ အာရွတိုက္သည္ လူဦးေရ မ်ားျပားသည့္အတြက္ ျပည္တြင္း စားသုံးမႈကို ျမင့္တက္ေစျခင္းျဖင့္ ျပည္ပကုန္သြယ္မႈကို အားကိုးရန္ မလိုဘဲေနႏိုင္သည္။ ျပည္တြင္းစားသုံးမႈ ျမင့္မား လာေစရန္ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပုံ ေငြအဖဲြ႕က အႀကံျပဳထား သည္။ ျပည္တြင္းစားသုံးမႈတိုးျမင့္ေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကမၻာ႕ စီးပြားေရး ႐ိုက္ခတ္မႈဒဏ္ကို ပို႕ကုန္ အားျပဳ ထားေသာႏိုင္ငံ မ်ားထက္ေလ်ာ့နည္း သက္သာစြာခံရသည္။ ထို႔ျပင္ ေဒသတြင္းရွိ ႏိုင္ငံမ်ား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈေၾကာင့္ စီးပြားေရး ဆုတ္ဆိုင္း မႈဒဏ္ကိုခံႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ အနာဂတ္တြင္ ထိုပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈတြင္ တ႐ုတ္သည္ အဓိကအခန္းမွ ပါဝင္လာလိမ့္မည္ ဟု ဆိုသည္။ သို႕ေသာ္ ကမၻာသည္ ရြာျဖစ္ လာေနသည့္အခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္း ေစ်းကြက္သည္ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ႏွင့္ တစ္နည္း မဟုတ္ တစ္နည္း ပိုမိုပတ္သက္လာရသည္။ ျပည္တြင္းရွိ ေဟာ္တယ္မ်ားသည္ တစ္ခ်ိန္က ျပည္တြင္းခရီးသြားမ်ားသာ လာ ေရာက္ တည္းခိုၾကေသာ္လည္း ကူး လူးဆက္ဆံမႈ တိုးတက္မ်ားျပား လာသည္ႏွင့္အမွ်ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည္ မ်ား ေရာက္လာ ၾကသည္။ ႏိုင္ ငံျခား ခရီးသြားမ်ားကိုအမွီျပဳလ်က္လုပ္ငန္း ႀကီးထြားလာရသည္။ ႐ုတ္တရက္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အလာက်ဲသြား သည့္အခါလုပ္ငန္း ကေမာက္ကမ ျဖစ္ရျပန္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ျပည္ တြင္းဝယ္လိုအားကို ပ်ဳိးေထာင္ ေပးထားရန္လိုအပ္သည္ဟုေငြေၾကး ရန္ပုံေငြ အဖဲြ႕ကအႀကံျပဳထားသည္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ တစ္ခုတည္းေသာ ေစ်းကြက္အျဖစ္ တည္ရွိလာေသာ အခါ ကမၻာ့တန္းမီ စီးပြားေရး အင္ အားစုတစ္ခုအျဖစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာမည္ ျဖစ္သည္။ အာရွစီးပြားေရး၏ အား သာခ်က္တစ္ခုမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈသည္ အ လြန္အမင္းႀကီးထြား လာျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ ဘဲ ေအးေအးႏွင့္မွန္မွန္တိုးတက္ေန ျခင္းေၾကာင့္႐ိုက္ခတ္မႈမ်ားကိုႀကံ့ႀကံ့ ခံႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု အိုင္အမ္ အက္ဖ္ က ဆိုသည္။ အာရွတိုက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာေနမႈ သည္ သာမန္အေပါင္းအႏုတ္ ေဖာ္ ျမဴလာမဟုတ္။ ငါျမတ္လွ်င္ သူ႐ႈံးရ မည္ဆိုေသာ သမား႐ိုး က်ေဖာ္ျမဴ လာ မဟုတ္။ အာရွတိုက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာ သည့္အတြက္ အေမရိကန္ ႏွင့္ ဥေရာပတို႕႐ႈံးရမည္မဟုတ္။ အာရွ ၏ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈသည္ ကမၻာ့အျခားေနရာ ရွိႏိုင္ငံမ်ား၏ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အေထာက္ အကူျဖစ္ေစမည္ဟုစီးပြားေရးပညာ ရွင္အမ်ားအျပားကယုံၾကည္ၾကသည္။ နယ္စည္းမျခားျပႆနာမ်ား ျဖစ္သည့္ အိုမင္းမစြမ္းသူမ်ား တိုး ပြားလာမႈ၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈ စသည့္ကိစၥရပ္မ်ား ကို ႏိုင္ငံ အားလုံး က လက္တဲြညီညီ ေျဖရွင္းၾကရာ တြင္ အာရွတိုက္သည္ အဓိက ေန ရာမွ ပါဝင္ရလိမ့္မည္။ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ကူညီ ႐ိုင္းပင္းမႈသည္ အာရွတိုက္၏ပဋိသေႏၶပါ ဝိေသသ ျဖစ္သည္။အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ကမၻာ႕ စီးပြားေရး ဆုတ္ကပ္ကို ႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္ ျခင္းျဖစ္သည္။ အာရွတိုက္၏ စီးပြားေရး အေနအထားတြင္ တီထြင္ဖန္တီး ႏိုင္မႈ အားနည္းေနလ်က္ရွိသည္ကို ပညာရွင္မ်ား ကေထာက္ျပၾက သည္။ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ေရွ႕မွေျပးႏိုင္သည့္ အေနအထားမ်ိဳးေလာေလာဆယ္ တြင္ မရွိေသးေပ။ ကမၻာ႕စီးပြားေရး ကို ဦးေဆာင္ဦး ရြက္ျပဳရန္ အသင့္ မျဖစ္ေသးေပ။ အာရွတိုက္၏ အလားအလာ ေကာင္းမ်ားအေပၚ ျပင္ပမွ ႐ိုက္ ခတ္လာႏိုင္သည့္ အက်ိဳးဆက္မ်ား ကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္း လိုအပ္ ေနသည္။ အာရွတိုက္သည္ ျဖည္း ျဖည္းႏွင့္ မွန္မွန္တိုးတက္ေနသည္ မွာ မွန္ေသာ္လည္း ႀကီးႀကီးမားမား ႐ိုက္ခတ္မႈ မ်ား ျဖစ္ေပၚလာပါက မည္မွ်ေတာင့္ ခံႏိုင္မည္ကို မည္သူ မွ် မေျပာႏိုင္ေပ။ အစဥ္ေခတ္မီေနရန္လိုအပ္ျခင္း ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္႐ုံး ကုန္သြယ္ ေရးကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕ ေခါင္း ေဆာင္အိုလန္ခ်ိဳင္ပရာဗတ္က ''ကြၽန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ စက္မႈ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ နဲ႕ လုပ္ငန္း ပုံစံ Business Model ေတြ စဥ္ဆက္ မျပတ္ အဆင့္ျမႇင့္ေနဖို႕လိုတယ္'' ဟု ဆိုသည္။ ေစ်းေပါေသာ လုပ္ အားချဖင့္ ထိုင္းစီးပြားေရးတိုးတက္ ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။ ေစ်းေပါေသာ လုပ္ အားခဟူသည္ ထိုင္းတြင္မရွိေတာ့။ ထို႕ေၾကာင့္ ေပၚလစီအသစ္ခ် မွတ္ ရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ခ်ိဳင္ပရာ ဗတ္က ေျပာသည္။ ေစ်းခ်ိဳေသာ လုပ္သားမ်ားကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားမွ အမ်ားဆုံး ရရွိၿပီး ထိုင္းစီးပြားေရး တစ္ဟုန္ထိုး တိုးတက္ခဲ့သည္။ အသစ္ခ် မွတ္ရ မည့္ လုပ္သားေပၚလစီသည္ အိမ္ နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာ မႈႏွင့္လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိရမည္ဟု ခ်ိဳင္ပရာဗတ္ က ဆိုသည္။ ေအးထြန္းမင္း